Giriş bölümünde Menâzırü'l-'avâlim'e kadar Osmanlı coğrafyacılığının gelişimi ve kaynaklarıyla bunların dahil oldukları gruplar genel olarak anlatılmıştır. 4 bölümden meydana gelen tahlil kısmının ilk bölmünde Âşık Mehmed'in hayatı, şahsiyeti ve eserleri incelenmiştir. İkinci bölüm Menâzırü'l-'avâlim'e ayrılarak burada eserin telif sebebi, ismi tahrir safhaları, tertip ve muhtevasıyla nüshaları tanıtılmış; üçüncü bölümde Menâzırü'l-'avâlim'in sözlü ve kitabî kaynakları ve yazarın kaynakları kullanma metodu işlenmiş; son bölümde ise eserin önemi ve buradan hareketle Osmanlı yazarlarına ve modern araştırmacılara tesirleri ele alınmıştır.
Şehirlerin coğrafî konumu, eğitim ve mimarî yapısı, yaşayanların sosyal, ekonomik ve kültürel durumlarıyla idarî teşkilâtları hakkında mühim bilgiler ihtiva eden, Osmanlı coğrafyasının kaynakları arasında en önemlilerinden biri olan Aşık Mehmedin Menâzirül-Avâlim adlı eseri büyük emek harcanarak üç cilt halinde bilim alemine kazandırılmıştır. Aşık Mehmed, XVI. yüzyılın sonunda (1597-1598) kaleme aldığı eserinde kendi müşahede ve intibaları yanında çeşitli şahıslardan duyduklarına dayanan sözlü kaynaklarla İslâm coğrafyacılarının eserlerinden ve bazı Osmanlı dönemi Türkçe eserlerinden faydalanmıştır.
| İçindekiler: |
| ÖNSÖZ KISALTMALAR VE İŞARETLER METNİ HAZIRLARKEN TAKİP EDİLEN YOL 1. İmlâ Özellikleri 2. Metnin Maddî Özellikleri 3. Metnin Tertip ve Tanzimi GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN MÜELLİFİ ÂŞIK MEHMED I. HAYATI A. Çocukluğu ve Yetişmesi B. Seyahatleri C. Vazifeleri 1. Ümerâya Hizmetleri 2. Ulemâya Hizmetleri D. Vefatı II. ŞAHSİYETİ 1. İlmî Yönü, Bilgisinin Sınırları 2. Dine Düşkünlüğü ve Ehl-i tarîk Oluşu 3. Memleketine Duyduğu Sevgi 4. Metanet ve Azmi 5. Çevresiyle Uyumu 6. Serbest Düşünceye Sahip Oluşu 7. Tevazuu 8. Nefsine ve Boğazına Düşkünlüğü III. ESERLERİ İKİNCİ BÖLÜM MENÂZIRÜ'L-'A VALİM I. TELİF SEBEBİ II. İSMİ III. TAHRİR SAFHALARI IV. TERTİP ve MUHTEVASI V. NÜSHALARI A. İstinsah Kaydı Bulunanlar 1. Müellif Nüshasıyla İrtibatlandırılanlar 2. Müellif Nüshasıyla İrtibatlandırılmayanlar B. Tarihsizler ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN KAYNAKLARI I. SÖZLÜ KAYNAKLAR A. Âşık Mehmed'in Müşahede ve İntibaları 1. Müşahedeleri 2. İntibaları B. Âşık Mehmed'in Çeşitli Kişilerden Duydukları II. KİTABÎ KAYNAKLAR A. Ortaçağ'a Âit Arapça ve Farsça Eserler 1. Mukaddimede Belirtilen Kaynaklar a. Ebü'l-Kasım Ubeydullah b. Abdullah Hurdadbih, Kitâbü'l-mesâlik ve'1-memâlik b. Zeynüddin İsmail b. Hasan el-Huseynî el-Cürcânî et-Tabîb, Zübdetü't-tıb c. Muhammed b. Şâhanşâh b. Behrâmşâh b. Ferruhşah b. Eyyûb, Muhtasar-ı Mir'âtü'z-zemân d. Zekeriyyâ b. Muhammed el-Kazvînî, Âsârü'l-bilâd ve Ahbârü'l-'ıbâd e. Ebû Abdullah Muhammed b. Ebî Tâlib ed-Dimeşkî, Nuhbetü'd-dehr f. Ebülfidâ İsmail b. Ali, Muhtasar-ı Ahbârü'l-beşer g. Ebülfidâ İsmail b. Ali, Takvîmü'l-büldân h. Hamdullah b. Ebî Bekr el-Müstevfî el-Kazvinî, Nüzhetü'l-kulûb ı. Ebû Abdullah Muhammed b. Musa Kemaleddin Demîrî, Hayâtü'l- hayvan i. Sirâceddin Ebû Hafs Ömer b. el-Verdî, Harîdetü'l- 'acâyib 2. Metin İçerisinde Belirtilen Kaynaklar a. Mecdüddin Ebussaâdet Mübarek b. Muhammed Cezerî, Tuhfetü'l-'acâyib ve Tuhfetü'l-garâyib b. Şihabeddin Ebû Abdullah Yâküt el-Hamavî, el-Müşterik Vaz'an ve'1-müfterik Suk'an c. Kudâme b. Cafer, Kitâbü'l-harâc ve San'atü'l-kitâbet d. Çeşitli Lügat Kitapları da. Ebû Nasr el-Cevherî, es-Sıhâh db. Ebü'1-fazl Muhammed el-Kareşî, es-Surâh de. İzzeddin Ebü'l-Hasan İbnü'1-esîr, el-Lübâb dd. Seyyid Muhammed, er-Râmûz B. Osmanlı Dönemi Türkçe Eserler 1. Şemsüddin Ahmed b. Süleyman, Dekâyıku'l-hakâyık 2. Ramazan-zade Nişancı Mehmed Paşa, Siyer-i Enbiyâ-i Izâm ve Ahvâl-i Hulefâ-i Kiram ve Menâkıb-ı Selâtîn-i Osman 3. Kmalı-zade Alaaddin Ali Efendi, Ahlâk-ı Alâî 4. Sipahî-zade Mehmed b. Ali, Evzahu'l-mesâlik 5. Hoca Sa'deddin b. Hasan Can, Tâcü't-tevârîh III. ÂŞIK MEHMED'İN KAYNAKLARINI KULLANMA METODU DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN ÖNEMİ VE TESİRLERİ I. MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN ÖNEMİ II. MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN TESİRLERİ A. Osmanlı Yazarlarına Tesiri 1. Kâtib Çelebi 2. Ebûbekir b. Behrâm ed-Dimeşkî 3. Evliya Çelebi B. Modern Araştırmacılara Tesiri SONUÇ BİBLİYOGRAFYA DİZİN EKLER II. CİLT MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN FİHRİST VE METNİ I. FİHRİST II. METİN |
Giriş bölümünde Menâzırü'l-'avâlim'e kadar Osmanlı coğrafyacılığının gelişimi ve kaynaklarıyla bunların dahil oldukları gruplar genel olarak anlatılmıştır. 4 bölümden meydana gelen tahlil kısmının ilk bölmünde Âşık Mehmed'in hayatı, şahsiyeti ve eserleri incelenmiştir. İkinci bölüm Menâzırü'l-'avâlim'e ayrılarak burada eserin telif sebebi, ismi tahrir safhaları, tertip ve muhtevasıyla nüshaları tanıtılmış; üçüncü bölümde Menâzırü'l-'avâlim'in sözlü ve kitabî kaynakları ve yazarın kaynakları kullanma metodu işlenmiş; son bölümde ise eserin önemi ve buradan hareketle Osmanlı yazarlarına ve modern araştırmacılara tesirleri ele alınmıştır.
Şehirlerin coğrafî konumu, eğitim ve mimarî yapısı, yaşayanların sosyal, ekonomik ve kültürel durumlarıyla idarî teşkilâtları hakkında mühim bilgiler ihtiva eden, Osmanlı coğrafyasının kaynakları arasında en önemlilerinden biri olan Aşık Mehmedin Menâzirül-Avâlim adlı eseri büyük emek harcanarak üç cilt halinde bilim alemine kazandırılmıştır. Aşık Mehmed, XVI. yüzyılın sonunda (1597-1598) kaleme aldığı eserinde kendi müşahede ve intibaları yanında çeşitli şahıslardan duyduklarına dayanan sözlü kaynaklarla İslâm coğrafyacılarının eserlerinden ve bazı Osmanlı dönemi Türkçe eserlerinden faydalanmıştır.
| İçindekiler: |
| ÖNSÖZ KISALTMALAR VE İŞARETLER METNİ HAZIRLARKEN TAKİP EDİLEN YOL 1. İmlâ Özellikleri 2. Metnin Maddî Özellikleri 3. Metnin Tertip ve Tanzimi GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN MÜELLİFİ ÂŞIK MEHMED I. HAYATI A. Çocukluğu ve Yetişmesi B. Seyahatleri C. Vazifeleri 1. Ümerâya Hizmetleri 2. Ulemâya Hizmetleri D. Vefatı II. ŞAHSİYETİ 1. İlmî Yönü, Bilgisinin Sınırları 2. Dine Düşkünlüğü ve Ehl-i tarîk Oluşu 3. Memleketine Duyduğu Sevgi 4. Metanet ve Azmi 5. Çevresiyle Uyumu 6. Serbest Düşünceye Sahip Oluşu 7. Tevazuu 8. Nefsine ve Boğazına Düşkünlüğü III. ESERLERİ İKİNCİ BÖLÜM MENÂZIRÜ'L-'A VALİM I. TELİF SEBEBİ II. İSMİ III. TAHRİR SAFHALARI IV. TERTİP ve MUHTEVASI V. NÜSHALARI A. İstinsah Kaydı Bulunanlar 1. Müellif Nüshasıyla İrtibatlandırılanlar 2. Müellif Nüshasıyla İrtibatlandırılmayanlar B. Tarihsizler ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN KAYNAKLARI I. SÖZLÜ KAYNAKLAR A. Âşık Mehmed'in Müşahede ve İntibaları 1. Müşahedeleri 2. İntibaları B. Âşık Mehmed'in Çeşitli Kişilerden Duydukları II. KİTABÎ KAYNAKLAR A. Ortaçağ'a Âit Arapça ve Farsça Eserler 1. Mukaddimede Belirtilen Kaynaklar a. Ebü'l-Kasım Ubeydullah b. Abdullah Hurdadbih, Kitâbü'l-mesâlik ve'1-memâlik b. Zeynüddin İsmail b. Hasan el-Huseynî el-Cürcânî et-Tabîb, Zübdetü't-tıb c. Muhammed b. Şâhanşâh b. Behrâmşâh b. Ferruhşah b. Eyyûb, Muhtasar-ı Mir'âtü'z-zemân d. Zekeriyyâ b. Muhammed el-Kazvînî, Âsârü'l-bilâd ve Ahbârü'l-'ıbâd e. Ebû Abdullah Muhammed b. Ebî Tâlib ed-Dimeşkî, Nuhbetü'd-dehr f. Ebülfidâ İsmail b. Ali, Muhtasar-ı Ahbârü'l-beşer g. Ebülfidâ İsmail b. Ali, Takvîmü'l-büldân h. Hamdullah b. Ebî Bekr el-Müstevfî el-Kazvinî, Nüzhetü'l-kulûb ı. Ebû Abdullah Muhammed b. Musa Kemaleddin Demîrî, Hayâtü'l- hayvan i. Sirâceddin Ebû Hafs Ömer b. el-Verdî, Harîdetü'l- 'acâyib 2. Metin İçerisinde Belirtilen Kaynaklar a. Mecdüddin Ebussaâdet Mübarek b. Muhammed Cezerî, Tuhfetü'l-'acâyib ve Tuhfetü'l-garâyib b. Şihabeddin Ebû Abdullah Yâküt el-Hamavî, el-Müşterik Vaz'an ve'1-müfterik Suk'an c. Kudâme b. Cafer, Kitâbü'l-harâc ve San'atü'l-kitâbet d. Çeşitli Lügat Kitapları da. Ebû Nasr el-Cevherî, es-Sıhâh db. Ebü'1-fazl Muhammed el-Kareşî, es-Surâh de. İzzeddin Ebü'l-Hasan İbnü'1-esîr, el-Lübâb dd. Seyyid Muhammed, er-Râmûz B. Osmanlı Dönemi Türkçe Eserler 1. Şemsüddin Ahmed b. Süleyman, Dekâyıku'l-hakâyık 2. Ramazan-zade Nişancı Mehmed Paşa, Siyer-i Enbiyâ-i Izâm ve Ahvâl-i Hulefâ-i Kiram ve Menâkıb-ı Selâtîn-i Osman 3. Kmalı-zade Alaaddin Ali Efendi, Ahlâk-ı Alâî 4. Sipahî-zade Mehmed b. Ali, Evzahu'l-mesâlik 5. Hoca Sa'deddin b. Hasan Can, Tâcü't-tevârîh III. ÂŞIK MEHMED'İN KAYNAKLARINI KULLANMA METODU DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN ÖNEMİ VE TESİRLERİ I. MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN ÖNEMİ II. MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN TESİRLERİ A. Osmanlı Yazarlarına Tesiri 1. Kâtib Çelebi 2. Ebûbekir b. Behrâm ed-Dimeşkî 3. Evliya Çelebi B. Modern Araştırmacılara Tesiri SONUÇ BİBLİYOGRAFYA DİZİN EKLER II. CİLT MENÂZIRÜ'L-'AVÂLİM'İN FİHRİST VE METNİ I. FİHRİST II. METİN |
-
Baskısı tükendi -
Baskısı tükendi
