Anadolu Selçuklu Dönemi'nin en uzun siyasi kariyerine sahip kişiliği olan Sâhib Ata Fahreddin Ali'nin yaklaşık kırk yıllık uzun siyasi kariyeri, aynı zamanda dönemin en görkemli yapılarını da inşa ettirdiği yıllardır. Sâhib Ata, Anadolu Selçuklu vezir veya emirleri içinde en fazla eser bırakan kişi olarak devrin tarihçileri tarafından "Ebu'l-Hayrat (Hayırlar Babası)" unvanıyla anılır.
Bu çalışma, Ortaçağın bu kudretli vezirinin mimari faaliyetlerini bütüncül bir bakışla ele almaya çalışmaktadır. Bir Ortaçağ banisini, sadece binalarının mimari ve süsleme özelliklerine dayanarak, onu içinde bulunduğu sosyo-kültürel, hatta politik hayatın dışında tutarak ele almak konuyu sadece bir yönüyle değerlendirmektir. Bu çalışma aynı zamanda, ünlü vezirin Anadolu Selçuklu Sultanları, Moğollar ve devrin sosyal hayatının en önemli yönlendiricisi din adamlarıyla olan ilişkisini ele almaktadır. Bunların dışında Sâhib Ata yapılarının, Ortaçağ kent kültürüne katkısı da değerlendirilmiştir.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
SÂHİB ATA HOCA FAHREDDÎN ALİ’NİN YAŞAMI
İKİNCİ BÖLÜM
SÂHİB ATA FAHREDDÎN ALİ’NİN MİMARİ ESERLERİ
1. Afyon-İshaklı’daki Sâhib Ata Yapıları
a. Han
b. Hamam ve Mektep
2. Akşehir’deki Sâhib Ata Külliyesi
a. Medrese (Taş Medrese)
b. Mescit
c. Hânkah, Matbah ve Çeşme
3. Konya Larende Kapısı Yakınındaki Sâhib Ata Külliyesi.
a. Cami
b. Hânkah
c. Hamam
d. Türbe
4. Konya Sultan Kapısı Yakınındaki Sâhib Ata Külliyesi
a. Medrese (İnce Minareli Medrese)
b. Mescit
5. Konya Çeşme Kapısındaki Sâhib Ata Külliyesi
a. Mescit (Tahir İle Zühre Mescidi)
b. Darü’l-Huffaz ve Çeşme
6. Kayseri’deki Sâhib Ata Külliyesi
a. Medrese (Sâhibiye Medresesi)
b. Çeşme
c. Mescit
7. Konya-Ilgın’daki Sâhib Ata Yapıları
a. Hamam
b. Han ve Zaviye
8. Sivas’taki Sâhib Ata Külliyesi
a. Medrese (Gök Medrese)
b. Çeşme
c. Darü’l-Ziyafet
9. Konya’daki Sâhib Ata Buzhaneleri
a. Tekli Buzhane
b. Çiftli Buzhane
10. Konya’daki Sâhib Ata Evleri, Sikâyesi ve Su Arkları
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KARŞILAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME
1. Külliyeler
2. Camiler
3. Mescitler
4. Medreseler
5. Hânkah
6. Hamamlar
7. Kaplıca.205
8. Kervansaraylar.
9. Türbeler
10. Buzhaneler
11. Taçkapılar
12. Çifte Minare Uygulamaları
13. Ön Cephe Tasarımları
14. Çeşmeler
15. Pencereler
16. Minareler
17. Mimarlar
18. Kitabeler
19. Malzeme ve Teknik.
20. Süsleme
21. Sâhib Ata’nın Mimarlık Faaliyetleriyle Siyasi Kariyeri Arasındaki İlişkiler
SONUÇ
KAYNAKÇA
DİZİN
ŞEKİLLER VE FOTOĞRAFLAR....
Anadolu Selçuklu Dönemi'nin en uzun siyasi kariyerine sahip kişiliği olan Sâhib Ata Fahreddin Ali'nin yaklaşık kırk yıllık uzun siyasi kariyeri, aynı zamanda dönemin en görkemli yapılarını da inşa ettirdiği yıllardır. Sâhib Ata, Anadolu Selçuklu vezir veya emirleri içinde en fazla eser bırakan kişi olarak devrin tarihçileri tarafından "Ebu'l-Hayrat (Hayırlar Babası)" unvanıyla anılır.
Bu çalışma, Ortaçağın bu kudretli vezirinin mimari faaliyetlerini bütüncül bir bakışla ele almaya çalışmaktadır. Bir Ortaçağ banisini, sadece binalarının mimari ve süsleme özelliklerine dayanarak, onu içinde bulunduğu sosyo-kültürel, hatta politik hayatın dışında tutarak ele almak konuyu sadece bir yönüyle değerlendirmektir. Bu çalışma aynı zamanda, ünlü vezirin Anadolu Selçuklu Sultanları, Moğollar ve devrin sosyal hayatının en önemli yönlendiricisi din adamlarıyla olan ilişkisini ele almaktadır. Bunların dışında Sâhib Ata yapılarının, Ortaçağ kent kültürüne katkısı da değerlendirilmiştir.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
SÂHİB ATA HOCA FAHREDDÎN ALİ’NİN YAŞAMI
İKİNCİ BÖLÜM
SÂHİB ATA FAHREDDÎN ALİ’NİN MİMARİ ESERLERİ
1. Afyon-İshaklı’daki Sâhib Ata Yapıları
a. Han
b. Hamam ve Mektep
2. Akşehir’deki Sâhib Ata Külliyesi
a. Medrese (Taş Medrese)
b. Mescit
c. Hânkah, Matbah ve Çeşme
3. Konya Larende Kapısı Yakınındaki Sâhib Ata Külliyesi.
a. Cami
b. Hânkah
c. Hamam
d. Türbe
4. Konya Sultan Kapısı Yakınındaki Sâhib Ata Külliyesi
a. Medrese (İnce Minareli Medrese)
b. Mescit
5. Konya Çeşme Kapısındaki Sâhib Ata Külliyesi
a. Mescit (Tahir İle Zühre Mescidi)
b. Darü’l-Huffaz ve Çeşme
6. Kayseri’deki Sâhib Ata Külliyesi
a. Medrese (Sâhibiye Medresesi)
b. Çeşme
c. Mescit
7. Konya-Ilgın’daki Sâhib Ata Yapıları
a. Hamam
b. Han ve Zaviye
8. Sivas’taki Sâhib Ata Külliyesi
a. Medrese (Gök Medrese)
b. Çeşme
c. Darü’l-Ziyafet
9. Konya’daki Sâhib Ata Buzhaneleri
a. Tekli Buzhane
b. Çiftli Buzhane
10. Konya’daki Sâhib Ata Evleri, Sikâyesi ve Su Arkları
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KARŞILAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME
1. Külliyeler
2. Camiler
3. Mescitler
4. Medreseler
5. Hânkah
6. Hamamlar
7. Kaplıca.205
8. Kervansaraylar.
9. Türbeler
10. Buzhaneler
11. Taçkapılar
12. Çifte Minare Uygulamaları
13. Ön Cephe Tasarımları
14. Çeşmeler
15. Pencereler
16. Minareler
17. Mimarlar
18. Kitabeler
19. Malzeme ve Teknik.
20. Süsleme
21. Sâhib Ata’nın Mimarlık Faaliyetleriyle Siyasi Kariyeri Arasındaki İlişkiler
SONUÇ
KAYNAKÇA
DİZİN
ŞEKİLLER VE FOTOĞRAFLAR....
