Doğu-Batı Sentezinde Bir Paşa-Şeyh-Maarif Ailesi Moreviler

Osmanlı medeniyetini besleyen en mühim fikri damarlardan birisi olan tasavvufun toplumsal elit oluşumundaki rolü de incelenmesi gereken bir hakikattir. Ferdî manada bir "kâmil"in oluşumu ne kadar zor bir psikolojik süreci iktiza ediyorsa aynı şekilde bu merkez şahsiyetin toplumsal tarihe yansıyan bir elit oluşturması da bir o kadar karmaşık sosyolojik sureci izler. İşte Osmanlı entelektüel tarihinde "Uşşâkîzâdeler", "Sivâsîzâdeler" gibi önemli ailelerden birisi de kurucu şahsiyetinin eş-Şeyh Yahyâ Şerâfeddîn el-Morevî el-Cerrâhî'nin olduğu "Morevîzâdeler" üzerine kıymetli kardeşim Murat Özer uzun yıllar süren bir araştırma gerçekleştirdi. Bugün iki kapak arasında toplanmış bu çalışma, sadece bir aile tarihi değil bir düşüncenin de tarihteki izleridir. Kendisini yürekten tebrik ederim...
- Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç-

Cerrâhi Tekkesi'nin XVIII. yüzyıl şeyhlerinden Yahya Şerafeddîn Efendi'nin "Ordu Şeyhi" sıfatıyla Mora'ya gitmesiyle başlayan bu aile tarihi, daha sonrasında buradan devam etmiş iki önemli kol vasıtasıyla İstanbul ve Mısır'a intikal etmiştir.

Ailenin Mısır'da kalan kolu da bu toprakların Osmanlı elinden çıkmaya başladığı dönemlerde yüzünü İstanbul'a çevirmiş ve önemli devlet vazifelerinde bulunan birçok üyesi ile padişahlık makamında görevlere getirilmişlerdir. Abdurrahman Sami Paşa, Abdüllatif Suphi Paşa gibi Osmanlı tarihi için pek çok önemli ismin yetiştiği bu aile, daha sonrasında gelen Cumhuriyet rejimi ile birlikte Hamdullah Suphi Tanrıöver, Suphi Ziya Özbekkan gibi önemli entelektüelleri içinde barındırmıştır. Belge talihi açısından 300 yıllık bir süreçte hiç kopukluk yaşamadan gerçekleştirilebilmiş bu aile yolculuğu önemli bazı köşe taşlarını farklı açılardan okuyuculara sunmaktadır.