İstanbul ve Boğaziçi - 1. Cilt

Özet :

Bütün eser boyunca okuyucu, yazarın sürekli mevzubahisd kaynaklardan elde ettiği tarihi verileri kendi müşahedeleriyle ve bizzat kendi tarafından yapılan yorumlarla karıştıracak ve hepsini bir arada karışmış bulacaktır. Sadece İstanbul'un meslek ve sanat loncalarıyla ilgi son parça, kendi ilavelerim olmaksızın Evliya Çelebi'den tercüme edilmiştir. Bunun sebebi de, hiçbir yanılgıya sebebiyet vermemek kaydıyla okuyucunun, neyin Avrupalılara ve neyin Türklere ait olduğu hakkında bir hüküm verebilmesini temin etmektir.

***

ÖNSÖZ

ŞEHR-İ İSTANBUL

Birinci Bölüm: KONUM ve ÇEVRE
İstanbul Şehrinin Özellikleri
I Denizler
II Adalar
III Kayalar ve Kayalıklar
IV Irmaklar
V Körfezler, Koylar ve Limanlar
VI Burunlar
VII Dağlar/Tepeler
VIII Dereler
IX Ormanlar

İkinci Bölüm: İKLİM
X Mevsimler
XI Rüzgârlar, Sıcaklar ve Soğuklar
XII Deprem
Vukû'-ı Zelzele-i 'Azîme

Üçüncü Bölüm: TABİAT ÜRÜNLERİ
XIII Av Hayvanları, Kuşlar ve Balıklar
XIV Ağaçlar, Çiçekler ve Sebzeler
XV Mineraller

Dördüncü Bölüm: ÇEVRE ve DAĞILIM
XVI Şehir
XVII Mahalleler
XVIII Boğaziçi ve İstanbul'un Yakın Çevresi
XIX Surlar
XX Kapılar
Liman Tarafındaki Kapılar
Kara Tarafındaki Kapılar
Deniz Tarafındaki Kapılar
XXI Limanlar

Beşinci Bölüm: MEYDANLAR ve SOKAKLAR, MABEDLER ve ÂBİDELER ESKİ ve YENİ SARAYLAR
XXII Meydanlar
1 Atmeydanı = Hipodrom
2 Saray Meydanı
3 Forum Constantini (Yanık sütunun olduğu meydan)
4 Forum Artopolion
5 Forum Tauri yahut Theodosiacum bugünkü Tavuk Pazarı
6 Et Meydanı, Amastrianorum
7 Forum bovis yani Öküz Meydanı
8 Strategion, Balık Pazan
9 Forum Arcadianum yahut Xorolophi, bugünkü Avratpazarı
XXIII Bazarlar
XXIV Sokaklar
XXVMabedler
XXVI Saraylar
XXVII Abideler
XXVIII Kayser Sarayları
Yeni Saray
Va'zı esâs-ı kütüphane der derûn-i Sarây-ı Hümâyûn
İbtidâ-i ders der-kütüphâne-yi Saray-ı hümâyûn
Tekmîl-i Binâ-yı Ebniye-i Hümâyûn der-Sâhilsarây-ı Topkapı
XXIX Eski Saray
XXX Diğer İmparatorluk Sarayları
Resmî Hükümdarlık Sarayları
XXXI Bab-ı Âli yahut Sadrazam Sarayı
XXXII Defterdar Kapısı
XXXIII Yeniçeri Ağalan Kapısı

Altıncı Bölüm: RESMÎ KURUM BİNALARI
A Dini Kurum Binaları
a Camiler
XXXIV Selâün Camileri
1 Ayasofya Camii
2 Küçük Ayasofya
3 Kilise Camisi
4 Fethiye Camisi
5 Gül Camisi
6 Kariye Camisi
7 Eski Marmara Camisi
8 II Fatih Camii
9 Şeyh Ebu'l Vefa Camii
10 Şeyh Buhari Camii
11 Orta Cami
12 Eyüp Camü
13 Sultan Bayazid Camii
14 Sultan Selim Camii
15 Süleymaniye Camii
16 Şehzade Camii
17 Haseki Camii
18 Valide Sultan Camü (Edirnekapı'da)
19 Sultan I Ahmed Camii
20 Valide Camii (Bahçekapı'da)
21 Valide Sultan Camii
22 Sultan III Osman Camii
23 Fa Uma Camii
24 Laleli Camii

XXXV Vezirlerin Şahsi Camileri
A Başvezirlerin Camileri
25 Mahmutpaşa Camii
26 Karamanlı Mehmet Paşa Camii
27 İbrahim Paşa Camii
28 Mesihpaşa Camii
29 Davudpaşa Camii
30 Koca Mustafa Paşa Camii
31 Piri Paşa Camii
32 Ahmet Paşa Camii
33 Sadrazam Lütfı Paşa Camii
34 Hadım İbrahim Paşa Camii
35 Cerrah Mehmet Paşa Camii
36 Hafız Ahmet Paşa Camii
37 Bayrampaşa Camii
38 Halil Paşa Camii
39 Damad İbrahim Paşa Camii
40 Çorlulu Ali Paşa Camii
41 Hekimoğlu Alipaşa Camii
42 Ragıp Paşa Camii
B Paşa ve Vezirlerin Camileri
43 İmrahorpaşa Camii
44 Nişancı ve Defterdarların Eski Camii
45 Yeni Nişancı Camii
46,47,48 Üç İbrahim Paşa'nın Camisi 49,50,51 Üç farklı Alipaşa'ya ait üç cami

XXXVI Fukaha, Ağa, Efendi ve Çelebi Camile
a Fukaha Camileri
67 Müftü İsmail Efendi Camü
68 Müftü Sûnullah Efendi Camü
69 Kazasker Camii
76 Sivasî Efendi Camii
71 Mahmud Efendi Camü
72 Merkez Efendi Camii

b Ağaların Camileri
73 Firuzağa Camii
74 Mehmed Ağa Camii
75 Ferruh Kethüda Camii
76 Hadım Mahmud Ağa Camii
77 Mercan Ağa Camii
78 Soğan Ağa Cami

c Genç Çelebi ve Bey'lerin Camileri
79 Ahi Çelebi Camii
80 Defterdar Süleyman Çelebi
81 Kara Çelebi Camü
82 Eminbey Camii
83 Hoca Hüsrev Bey Camü
84 Yunus Bey Camii

d Çeşitli Esnaf Camileri
85 Macuncu Camii
86 ÇüingirCarmi
87 Bezirgan Camii
88 Mimar Camü
89 Üçbaş Camii
90 Altı Boğça Camii
91 Saraçhane Cami
92 Atbazarı Camii
93 Karagümrük Camii
94 Baruthane Camii
95 Yüksek Kaldırım Camii
96 Bodrum Camii

f Hatunların Camileri
97 Bali Paşa Camii
98 Hatun Camü
99 Deli Avret Camii

B Hıristiyan İbadethaneleri
XXXVII Yunan Kiliseleri
1 Patrikhane
2 Kudüs'teki Patrikler Kilisesi
3 PanaiaMugliotissa Kilisesi
4 Çömlekçi Aziz Georg Kilisesi
5 Blaherna Kilisesi
6 Aziz Dcmetrius Kilisesi
7 Aziz Basilius Kiliseleri
8 Agias Taxiarehes Kilisesi
9 Meryem Ana Kilisesi
10 Hançerli Meryem Ana Kilisesi
11 Meryem Ana Ayazma Kilisesi
12 Bclgrad Kilisesi
13 Azizjoannes Kilisesi
1415 Aziz Nicolaus Kiliseleri
16 Aziz Poliykarnos Kilisesi
17 Aziz Constantin Kilisesi
18 Aziz Paraskeve Kiliseleri
19 Panagia Exi Marmara
20 Balıkyağı Kilisesi (Psarelaion)
21 Aya Kyriaki
22 Panaiya Elpidos
23 Aziz Theodoras Kilisesi
24 Nardos (Hint Sümbülü)

XXXVTII Ermeni Kiliseleri
1 Dokuz Melek Korosunun Eski Kilisesi
2 Ermeni Patrikhanesi

XXXIX Sinagoglar
XL Türbe yahut Sultanların Kabirleri
XLI Özel Şahısların Türbeleri
Vezirlerin Türbeleri
Meşhur Şeyh ve Âlimlerin Özel Türbeleri
XLII Tekkeler

B Yoksullar İçin Yapılan Binalar
XLHI İmaretler
XLIVDarü'ş Şifa
XLV Tımaristan

C İlim Müesseseleri
XI ,VI Mektepler
XLVII Medreseler
XLVIII Dar-ul Hadis
XLIX Dar-ul Kraat
L Kütüphaneler
a Sultan Kütüphaneleri
1 Sarayın dâhili kütüphanesi
2 Sarayın haricî kütüphanesi
3 Ayasofya'daki kütüphane
4 II Mehmed Camii'ndeki kütüphane
5 Sultan Süleyman kütüphanesi
6 7 Şelızadegan ve Selim Camilerinin kütüphaneleri
8 Yeni Valide Camii kütüphanesi
9 Sultan Osman kütüphanesi
10 Eyüp'deki Sultan II Mehmed kütüphanesi
11 Galata Saray kütüphanesi
12 Sultan Abdulhamid Kütüphanesi

b Sadrazamların ve diğerlerinin kütüphaneleri
13 Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa'nın Kütüphanesi
14 İbrahim Paşa Kütüphanesi
15 Şehid Ali Paşa Kütüphanesi
16 Ragıp Paşa Kütüphanesi
17 Müftü Veliyiddin'in Kütüphanesi
18 İsmaü Efendi Kütüphanesi
19 Malırnud Efendi Kütüphanesi
20 Atıf Efendi Kütüphanesi
LI Matbaalar

D Eğlence ve Dinlenme Yerleri
LII Meyhaneler
L11I Kahvehaneler
LIV Hamamlar
LV Çeşmeler
LV1 Sebühancler
LVII Sarnıçlar
1 Yerebatarı Sarayı
2 Bin bir direk
3 Kırk şehitler sarnıcı
4 Aspar Sarnıcı (Bodrum Camisi)
5 Mocisia Sarnıcı (Çukurbostan)
6 Çukurbostan
7 Modesliaca Sarnıcı
8 Arcadiana Sarnıcı (Çukur Hamam)
9 İmrahor Camisi Sarnıcı
10 Boni Sarnıcı
11 Petri Sarnıcı (Çukurbostan)
12 Pantocratoris Sarnıcı (Kilise Camii'nde)

LVIII Su Kanalları
LIX Bentler
LX Su terazisi

E Geçim ve Ticaret Kamu Binaları
LXI Çarşı yahut Pazar
LXII Bedestenler
LXIII Kapan
LXIV İmalathane yahut Fabrikalar (Hanlar)
LXVI Hanlar ve Kervansaraylar

F Kamu Binaları ve Savunma Binaları,
LXVII Baruthane
LXVIII Tophane
LXIX Tersane
LXX Lengerhane
LXXI Kışla (Oda)
1 Yeniçeri Odaları
2 Acemoğlanlan Odaları
3 Cephanelik
4 Bostancı Odalan
5 Baltacı Odalan
6 Levend Odaları
7 Topçu Ocağı
8 Kalyoncu Ocakları
9 Humbaracı Ocakları

LXXII Hisarlar
1 Kız Kulesi
2 Saraburnu'ndaki Kule, Mayy^vsıcûv (Mangenion)
Manastınndaki
3 Galata Kulesi
4 Eugen Kulesi (turris Eugenia)
5 Centnerturm (Centenarius)
6 Andronikos Kulesi
7 Ovid Kulesi
8 Anemas Kulesi

KİTABELER
A Saraydaki Kitabeler
B Cami Kitabeleri
C Kütüphaneler
D Vakıfhane Kitabeleri
E Kışlalar (Yeniçeri Odaları)
E Çeşmeler
G Türbeler

İNDEKS