Osmanlı Çingeneleri _{Hukuki Düzenlemeler Işığında}

Bu çalışma, Osmanlı İmparatorluğu ve Çingeneler dediğimizde bu ikilinin
hukukun neresinde kesiştiği üzerine bir giriş amacını gütmektedir. Bir
imparatorluk dendiğinde onun tarihsel süreci ve belgeleri, başvurulacak
temel kaynaklardır.
* * *
İlk hukuki düzenleme ile sondan bir önceki arasında neredeyse amaç ve
yaklaşım açısından bir farklılık pek göze çarpmaz, birbirini takip eder ve
geliştirir. Son düzenleme ise Tanzimattan sonra yapıldığı için hem daha
detaylı, hem de geçmiştekilerin sorunlarını da giderici öğeler içermektedir.
Tanzimatın oluşumunda Avrupanın değişen yüzü, savaşların sürekliliği ve
kaybedilen topraklar, Fransız Devriminin, İnsan ve Vatandaş Hakları
Bildirgesinin önemli etkileri olmuştur. Bu etkilerin sonucunda devlet
tarafından vatandaş ve vatandaşlık hakları tanımlanmış, kollanıp korunması
için gerekli kurallar ve koşullar dile getirilmiştir.
* * *
Hukuki düzenlemeler, Çingenelerin sevk idarelerinin ötesinde sosyal
ilişkilerini de belirlemekte, ayrıca Çingenelerin hareket ve ilişkilerini tayin
edenlerin, idarecilerin ve bu işlerin çekip çevrilmesinde sorumlu ve
yardımcı olanların durumlarını belirlemekte, onların Çingenelerle davranış
ve ilişkilerini de tanımlamaktadır. Bu yüzden Çingane Yazmak İçin Tayin
Olunan Emine ve Katibine Hükm başlıklı düzenleme ayrı bir önem arz
etmektedir.