Sultan Abdülaziz Devri Osmanlı Kara Ordusu (1861 - 1876)

Devletlerin varlığının ve bütünlüğünün sürekliliğini temin eden unsurlar vardır. Bu unsurların en önemlilerinden biri de sahip oldukları silahlı kuvvetlerdir. Silahlı kuvvetlerin en önemli unsuru ise kara ordularıdır. Osmanlı Devleti de hemen her dönemde kara ordusunu güçlü tutmaya özel önem veren devletlerden biri olmuştur.

Bu bağlamda, 19. yüzyıldan itibaren de askeri politikalarını değiştirmeye başlayan Osmanlı, kara ordusunu güçlü tutmaya büyük önem vermiş, ordusunun yapısını revize etmeye yönelik adımlar atmıştır. Özellikle batının askeri tekniğinin takibi süreci, ivedilikle devam ettirilmiştir. Sultan Abdülaziz Devri de bu yüzyılda kara ordusunun güçlü tutulmaya çalışıldığı ve yenileşme sürecinin de devam ettirildiği bir dönemdir.

Sultan Abdülaziz Devri Osmanlı Kara Ordusu ismini verdiğimiz bu eser; Kara Ordusu Teşkilatı, Askeri Yönetim ve Ordu Merkezleri, Askeri Sanayi ve Donatım, Askeri Sağlık Hizmetleri, Askerlerin Maaş ve Emeklilikleri, Askeri Yargı ve Taltifler, Askeri Eğitim-Öğretim ana başlıkları ile ele alınmıştır.

Sultan Abdülaziz'le birlikte bütün bu konularda Osmanlı Kara Ordusu’nda askeri teşkilatın geliştirilerek, farklı askeri birliklerin teşkil edildiği görülmektedir. 1869 Askeri Nizamnamesi, Seraskerliğe bağlı Mühimmat Harbiye Nezareti’nin kurulması gibi düzenlemeler bu dönemde yer alır. Eserde Kara Kuvvetlerinin silah modernizasyonu, Osmanlı silah teknolojisinin geliştirilmesi, askeri eğitim kuramlarında yapılan değişiklikler, silahlı kuvvetlerin sanayisinde yapılan yenilikler, askeri personelin durumu gibi konular üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda, Osmanlı Ordusunun geçirdiği revizyonun kritik bir dönemi sayılabilecekolan Sultan Abdülaziz dönemindeki askeri durum ve bu alanda yapılan yenilikler ve düzenlemeler eserimizin konusunu teşkil etmiştir.

ÖNSÖZ

KISALTMALAR

TABLO LİSTESİ

GİRİŞ

SULTAN ABDÜLAZİZ DEVRİNE KADAR

OSMANLI KARA ORDUSU (1299-1861)

BİRİNCİ BÖLÜM

KARA ORDUSU TEŞKİLÂTI

I. Nizâmiye Kuvvetleri

1. Kur’a Sistemi ve Asker Kaynakları

a. Kur’a Nasıl Gerçekleştirilirdi ?

b. Gönüllü Askerlik

c.  Bedelli Askerlik

d.  Gayrimüslimlerin Askere Alınması ve Asker Kaynaklarını ArtırmaÇabaları

2. Piyâde Sınıfı

3. Süvârî Sınıfı

4. Topçu Sınıfı

5. Diğer Askerî Sınıflar

II. Redif Kuvvetler

III. Müstahfız Kuvvetler

IV. Diğer Askerî Kuvvetler

1. Rikâb Bölükleri

2. Zabtiye Teşkilâtı

V. Askerî Rütbeler

                                                 İKİNCİ BÖLÜM

                                  ASKERÎ YÖNETİM VE ORDU MERKEZLERİ

I. Askerî Yönetim

1. Seraskerlik

2. Dâr-ı Şûrâ-yı Askerî   

3. Erkân-ı Harbiyye        

II. Ordu Merkezleri              

1. Ordu Komutanlıkları

2. Bosna Nizâmiye Alayları           

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ASKERÎ SANAYİ VE DONATIM

I. Askerî Sanayi

1. Tophâne-i Âmire

2. Diğer Sanâyi Merkezleri: Askerî Fabrikalar

(Tüfenkhâne, Baruthane, Feshâne-i Âmire, Kılıç Üretimi)

3. Sanâyi Alayları

II. Askerî Donatım

1. Şeşhâneli Tüfek ve Toplar

2. İğneli Tüfekler

3. Diğer Toplar

4. Askerî Kıyâfetler

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ASKERÎ SAĞLIK HİZMETLERİ

I. Askerî Hastâneler

II. Sıhhî Tedbir ve Faaliyetler

BEŞİNCİ BÖLÜM

ASKERLERİN MAAŞ VE EMEKLİLİKLERİ

I. Askerlerin Maaşları

II. Askerlerin Emeklilikleri  

ALTINCI BÖLÜM

ASKERÎ YARGI VE TALTİFLER

I. Askerlerin Yargılanması   

II. Askerî Ödüller  

1. Askerlere Verilen Nişanlar        

2. Diğer Askerî Ödüller   

YEDİNCİ BÖLÜM

ASKERÎ EĞİTİM-ÖĞRETİM

I. Askerî Eğitim Kurumlan    

1. Askerî Rüşdiye ve İdâdîler          

2. Mekteb-i Harbiye          

3. Mekteb-i Tıbbiye           

4. Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn             

II. Askerî Kitap ve Yayımlar

III. Askerî Talim ve Törenler               

SONUÇ

KAYNAKLAR          

DİZİN

EKLER