Doğu Akdeniz Sahilinde Bir Osmanlı Sancağı: Trablus (1516 - 1579)

ÖNSÖZ

KISALTMALAR

GİRİŞ

KONU VE KAYNAKLAR

A. ARAŞTIRMANIN KONUSU VE METODU

B. ARAŞTIRMANIN KAYNAKLARI

1. Arşiv Vesikaları

1.1. Tahrir Defterleri

1.2. Timâr ve Zeâmet Tevcih Defterleri (Rûznâmçeler)

1.3. Ruûs Defterleri

1.4. Maliyeden Müdevver Defterler

1.5. Mühimme Defterleri

1.6. Topkapı Sarayı Arşivi’nde Bulunan Defterler

2. Kanunnâme ve Risâleler

3. Seyahatnâmeler

4. Osmanlı Tarihleri

5. Tetkik Eserler

BİRİNCİ BÖLÜM

SİYASİ TARİH

A. TRABLUS ADININ ANLAMI VE KÖKENİ

B. TRABLUS’UN SİYASİ TARİHİ

1. İslam Hakimiyetinden Önce Trablus

2. Trablus ve Çevresinin Müslümanlar Tarafından Fethi

3. Emevi ve Abbasi Dönemleri

4. Tolunoğulları ve İhşidîler Dönemleri

5. Fatımîler Dönemi

6. Benî Ammâr Hakimiyeti ve Haçlılarla Mücadele

7. İkinci Fatımî Hakimiyeti ve Trablus’un Haçlıların Eline Geçişi

8. Haçlı Hakimiyetinde Trablus

9. Trablus ve Çevresinin Memlûklar Tarafından Alınması

10. “Memlûk Trablusu”nun Kuruluşu ve Memlûk Hakimiyetinde Trablus

11. Osmanlı-Memlûk Münasebetleri ve Trablus’un Osmanlılar Tarafından Alınması

12. Osmanlı Döneminde Trablus

İKİNCİ BÖLÜM

İDARÎ TEŞKİLAT VE TAKSİMAT

A. TRABLUS SANCAĞININ COĞRAFÎ KONUMU

B. TRABLUS SANCAĞININ İDARÎ TEŞKİLÂTI VE TAKSİMATI

1. Osmanlı Taşra İdarî Teşkilatı ve Trablus Sancağının Yeri

2. Trablus Sancağının Dahili Taksimatı (Nahiye ve Kazalar)

C. SANCAK YÖNETİMİ

1. Örf Mensupları

1.1. Sancakbeyi

1.2. Alaybeyi

1.3. Çeribaşı (Serasker)

1.4. Subaşı

1.5. Mîralem (Emîr-i Alem)

1.6. Dizdar ve Kale Teşkilatı

2. Kaza Yönetimi

3. Yerel Yöneticiler

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YERLEŞME VE NÜFUS

A. TRABLUS ŞEHİR YERLEŞMESİ

1. Şehrin Genel Görünümü

2. Mahalleler

3. İskele (el-Mînâ)

4. Fizikî Yapılar

4.1. Kale ve Burçlar

4.2. Camiler

4.3. Mescit ve Medreseler

4.4. Zâviye ve Hangâhlar

4.5. Hamamlar

4.6. Hanlar

4.7. Çarşılar

4.8. Bîmâristânlar (Şifahaneler)

4.9. Çeşme ve Kuyular

4.10. Türbe ve Mezarlar

B. KIRSAL YERLEŞME

1. Nahiyeler

1.1. Akkâr Nahiyesi

1.2. Arkâ Nahiyesi

1.3. Antartûs (Tartus) Nahiyesi

1.4. Balâtunus Nahiyesi

1.5. Berzeye Nahiyesi

1.6. Betrûn Nahiyesi

1.7. Bşerrî (Bşerrâî) Nahiyesi

1.8. Cebele Nahiyesi

1.9. Cübeyl Nahiyesi

1.10. Fütûh-i Benî Rehhâl Nahiyesi

1.11. Hevâbî Nahiyesi

1.12. Hısnü’l-Ekrâd Nahiyesi

1.13. Kadmûs Nahiyesi

1.14. Kehf Nahiyesi

1.15. Kulley‘a (Kulley‘at) Nahiyesi

1.16. Kûra ve Enfe Nahiyesi

1.17. Lâzkiye Nahiyesi

1.18. Menâsif Nahiyesi

1.19. Menîka (Müneyka) Nahiyesi

1.20. Merkab Nahiyesi

1.21. Mî‘âr Nahiyesi

1.22. Müneytra Nahiyesi

1.23. Sâfîtâ Nahiyesi

1.24. Sahyûn Nahiyesi

1.25. ‘Ulleyka Nahiyesi

1.26. Vâdî Kandîl Nahiyesi

1.27. Zanniye (Danniye) Nahiyesi

1.28. Zâviye Nahiyesi

2. Köy ve Mezralar

C. NÜFUS

1. Şehir Nüfusu

2. Kır Nüfusu

3. Konar Göçer Nüfus

4. Sancak Nüfusu

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İKTİSADÎ DURUM

A. TOPRAK YÖNETİMİ

B. TARIM VE HAYVANCILIK

C. TİCARET VE SANAYİ

D. VERGİLER

1. Toprak Mahsullerinden Alınan Vergiler

2. Şahsa Bağlı Vergiler

2.1. Himâye

2.2. Dirhemü’r-Ricâl

2.3. ‘Âdet-i Serha

2.4. Cizye

2.5. Duhan Resmi

3. Hayvanlar Üzerinden Alınan Vergiler

4. Yaylak, Kışlak, Merâ ve Çayır Vergileri

5. Niyâbet Rüsûmu

6. Dalyân ve Değirmen Resimleri

7. Ma‘sara Resmi

8. İpek Dolabı Resmi

9. Mukâtaalar

9.1. Ticarî Faaliyetler ve Ticarethanelerle İlgili Mukâtaalar

9.2. İpek Mîzânı Mukâtaası

9.3. Beytü’l-Mâl ve Mâl-ı Mefkûd Mukâtaası

9.4. Câbilik Hizmeti Mukâtaası

9.5. Bevvâbiye Mukâtaası

10. Avarız-ı Divâniye

E. TAHRİR DEFTERLERİNE GÖRE NARH FİYATLARI

F. SANCAK GELİRİ VE BÖLÜŞÜMÜ

1. Sancak Geliri

2. Sancak Gelirinin Bölüşümü

2.1. Padişah Hasları

2.2. Sancakbeyi Hasları

2.3. Zeâmetler

2.4. Timârlar

2.5. Vakıf ve Mülkler

SONUÇ

BİBLİYOGRAFYA

EKLER

EK-1 1519 Tarihli Trablus Sancağı Kanunnâmesi

EK-2 1547 Tarihli Trablus Sancağı Kanunnâmesi

EK-3 Trablus Sancağı Köyleri ve Vergi Nüfusları

EK-4 Timâr Sahipleri ve Gelirleri

EK-5 Vakıf ve Mülkler

EK-6 Trablus Resimleri

DİZİN

EK-7 Trablus Sancağı Haritası