Kitabu'l-Burhan - Burhan Kitabı / Kitab al-Burhan

İslâm felsefe geleneğinde kurucu bir role sahip olan Fârâbî (ö. 339/950), felsefenin neredeyse bütün alanlarında özgün ve yaratıcı ürünler ortaya koymuş eşsiz filozoflardan biridir. Eserlerinin büyük bölümü mantığa dair olup İslâm dünyasında asıl mantık çalışmaları onunla başlamıştır. Kendisinden önceki mantık geleneğine son derece vakıf olan Fârâbî, “İlk Muallim” (Mu‘allim-i Evvel) Aristoteles’in mantık eserlerine pek çok şerh yazdığı gibi, çok sayıda özgün ve etkili müstakil eserler de kaleme almış ve “İkinci Muallim” (Muallim-i Sânî) unvanını kazanmıştır.

Fârâbî’nin Kitâbü’l-Burhân (İkinci Analitikler) adlı eseri, onun mantığının ve hatta denilebilir ki, tüm felsefesinin ve felsefî projesinin kalkış noktasını oluşturmaktadır. Zira o, felsefî inşa sürecinde doğru ve kesin bilgi veren ve felsefenin ideal yöntemini oluşturan burhânî kıyasa (demonstration) aslî bir işlev yüklediği gibi, kurulmasını düşlediği erdemli toplum düzeninin de temeline burhânî düşünmeyi yerleştirmektedir.

Doç. Dr. Ömer Türker ve Prof. Dr. Ömer Mahir Alper tarafından Türkçeye çevrilen eserin yayına hazırlanmasında Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Feyzullah Efendi Koleksiyonu 1882/2 numarada kayıtlı yazma nüsha esas alınmıştır.